مراحل رشد انسان به سه دوره تقسیم می شود:
۱. تولد تا ۷ سالگی: محوریت خواست و اراده ی کودک در رشد (willing) > همزمان با رشد عضلات و اعضای حرکتی و همچنین رشد سیستم هاضمه ی بدن
۲. ۷ تا ۱۴ سالگی: محوریت احساسات (feeling) > همزمان با رشد سیستم تنفسی و سیستم گردش خون
۳. ۱۴ تا ۲۱ سالگی: محوریت تفکر (thinking) > همزمان با رشد سیستم عصبی
در دوره ی اول، کودک به بستری امن، پرمهر و آهنگین برای نمایش اراده و حرکت های خودجوش نیاز دارد. بستر آهنگین فضایی است که روال منظمی در شبانه روزش جریان دارد. روال منظم در زندگی کمک می کند تا سه لایه ی وجود کودک (بدن، نفس، روح/جان) روال و نظم خود را بیابند.
انسان در سه سال اول زندگی در بی زمانی زندگی می کند و درکی از زمان ندارد. در این سنین، برای کودک دست کم ۸ ثانیه طول می کشد تا پیامی که از محیط دریافت کرده پردازش کند. بنابراین، ارتباط با کودک نیازمند وقفه و نیز آهسته کردن روال هاست.
بنا به الگوی پیکلر، در سالهای اولیه، کودک برای اینکه خود را بیابد و با خویشتن خود مواجه شود به چرخه ی متناوب زمان تنهایی و زمان ارتباط با بزرگسال (برای رسیدگی به کودک، رفع نیازهای عاطفی او و شکل گرفتن ارتباطی عمیق و با توجه) نیاز دارد. اگر کودک از توجه سرشار بزرگسال در بازه ای سیراب شود، برای مدتی نیاز به خلوت دارد و با خود شاد و آرام و مشغول خواهد بود. گویی پیوند عمیق با بزرگسال، اعتماد به نفس لازم برای بازگشت به خویش و مرتبط شدن با خود را به کودک می دهد. البته این خلوت و تنهایی نسبت به بزرگسال است، نه کودکان دیگر.
نکاتی که خوب است در ارتباط با کودک رعایت کنیم:
۱. تا زمانی که خود کودک وارد وضعیت یا حرکت تازه ای نشده، او را به سمت وضعیت تازه ای هدایت نکنیم و اجازه دهیم از مرحله ی فعلی بهره ی کافی ببرد. مثلا تا حد امکان، نوزاد را زمانی که توان نگه داشتن سرش را ندارد در حال دراز کش قرار دهیم.
۲. حواسمان باشد که کودک نمی تواند ذهن ما را بخواند. برای فعالیت یا تغییر وضعیت تازه، قبل از هر چیز آنچه قرار است برایش اتفاق بیفتد را با او در میان بگذاریم. مهم است که خود را جای او فرض کنیم و دنیا را از دید او ببینیم.
۳. علاوه بر کلام، ارتباط چشمی با کودک برقرار کنیم.
۴. به شخصیت کودک احترام بگذاریم.
۵. هیچ دو کودکی را در کیفیت و سرعت طی مراحل رشد با هم مقایسه نکنیم. و یادمان باشد روند رشد خطی نیست.
۶. از دانش خود سلاحی برای زیر سوال بردن خود و دیگران نسازیم. حس ما نسبت به خود، در روابطمان در لحظه ی حال و از جمله در رابطه با کودک اثر می گذارد. به خود سخت نگیریم.
۷. زمانی که کودک مشغول بازی و خلوت با خود است با او حرف نزنیم و شنوایی کودک نسبت به خویش را قطع نکنیم. یادمان باشد کودک دارد طبیعت خود را دنبال می کند و برای این کار نیازی به تشویق ما ندارد.
دو اصل اساسی رویکرد پیکلر، در کیفیت رسیدگی به کودک و رشد حرکتی خودجوش کودک خلاصه می شود.
درباره این سایت